ဝဵင်းပျီႇ (မၢၼ်ႈ- ပြည်မြို့ ၊ ဢိင်းၵလဵတ်ႈ - Pyay) ၼႆႉ ပဵၼ် ဝဵင်း (ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း-134,861 ၼင်ႇ ပီ 2014) ဢၼ်မီးတီႈၼႂ်း ၸႄႈတိူင်း ဢေႇယႃႇဝတီႇ ၶွင် မျၢၼ်ႇမႃႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

လီႁူႉဝႆႉ

ပျီႇၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းမႂ်ႇ ဢၼ်ပဵၼ်ဝဵင်းၵဝ်ႇမွၼ် ဢၼ်မီးမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈ ပီ 638 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တီႈဝဵင်းၼႆႉ မီးဢွင်ႈတီႈၽႃႇသႃႇၵိူဝ်းယမ် ဢၼ်လီၶဝ်ႈၸႂ်သေ ဢႅဝ်ႇလႄႇတူၺ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ႁုၼ်ႁၢင်ႈပုတ်ႉထၼင်ႈ ဢၼ်မီးတီႈ ၽၢႆႇၸၢၼ်းဝဵင်း လႄႈ ၵွင်းမူးသူၺ်ႇၽုင်ႇသႃႇမုၼိ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ တီႈဝဵင်းပျီႇၼႆႉ မီးဝႆႉ ၸၼ်ႉၸွမ် သၢမ်ဢၼ်ယဝ်ႉ။

ၵူၼ်းၵမ်ႉၼမ်တႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်မႃး တႃႇဢႅဝ်ႇတူၺ်း ဝဵင်းၵဝ်ႇ သီႇရိၶိတ်ႉတရႃႇ ဢၼ်ႁူႉဝႃႈပဵၼ် ဝဵင်းၵဝ်ႇပိဝ်ႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပျီႇၼႆႉ မၼ်းပႆႇၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင် တႃႇ ၵူၼ်းထွင်ႈတဵဝ်း မိူင်းဝၼ်းတူၵ်းၶဝ်။

ၵႂႃႇၸူး

ၵႂႃႇၸွမ်း ရူတ်ႉပၢသ်ႉ

• 1 တႃႈရူတ်ႉၵႃးပၢသ်ႉ တီႈၵႆ (မီးၽၢႆႇဢွၵ်ႇတႃႈရူတ်ႉလဵၼ်း ယၢၼ်ၸမ်မွၵ်ႈ 4 ၵီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇ). (ဢၢပ်ႉတဵတ်ႉဝႆႉ မိူဝ်ႈ ၸူႇ 2019)

လုၵ်ႉတီႈ ပၢႆတၢင်းဢၼ်ၼႄႉၼွၼ်းသေမႃး -

• ပူးၵမ်ႇ – ရူတ်ႉပၢသ်ႉ ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ တႃႈရူတ်ႉ ဢၼ်မီးတီႈႁိမ်း တႃႈႁိူဝ်းမိၼ် တီႈ ၽၢႆႇၸၢၼ်း ၺွင်ႇဢူးၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇတီႈ ပူးၵမ်ႇ ၶၢဝ်း 13:30 သေ ဢဝ်ၶၢဝ်းယၢမ်း မွၵ်ႈ 10 ၸူဝ်ႈမူင်ႈ၊ ၵႃႈၶၼ်မၼ်းတႄႉ တႄႇ 11,000 ၵျၢပ်ႈ။
• မျွၵ်ႉဢူး – တၢင်းႁိုင် 16 ၸူဝ်ႈမူင်း၊ ၵႃႈၶၼ်မၼ်းတႄႉ 20,000 ၵျၢပ်ႈ။
• ငပလီႇ – လုၵ်ႉတီႈ တွင်ႇၵူၵ်ႉၵႂႃႇ။ တၢင်းႁိုင် 9-10 ၸူဝ်ႈမူင်း၊ ၵႃႈၶၼ် 13-15,000 ၵျၢပ်ႈ။ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၸၢင်ႈဢဝ် ထႅၵ်ႇၸီႇ တၢင်းႁိုင် 7 ၸူဝ်ႈမူင်း (ၸၢင်ႈလုၵ်ႉတီႈ တၢၼ်ႇတွႆး) ၵႃႈၶၼ် US$50-60။
• ပတဵင်ႇ – ရူတ်ႉပၢသ်ႉ ၵမ်ႉၼမ် ဢွၵ်ႇၵၢင်ၼႂ်ၸဵမ်ၸဝ်ႉ။ တၢင်းႁိုင် 10 ၸူဝ်ႈမူင်း၊ ၵႃႈၶၼ် 6,-10,000 ၵျၢပ်ႈ။
• ၸိတ်ႉတူၺ်ႇ – တၢင်းႁိုင် 18 ၸူဝ်ႈမူင်း၊ ၵႃႈၶၼ် 22,000 ၵျၢပ်ႈ။
• တွင်ႇၵူၵ်ႉ – ၵူၼ်းၵမ်ႉပႃႈၼမ် လုၵ်ႉတီႈ တွင်ႇၵူၵ်ႉသေ ၵႂႃႇ မျွၵ်ႉဢူး၊ ၸိတ်ႉတူၺ်ႇ လႄႈ ငပလီႇ။ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတႃႇတွင်ႉလီလီ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ သဵၼ်ႈတၢင်း ၵျွၵ်းလဵတ်းၵျွၵ်းဝႅၼ်ဢိတ်းဢိတ်း။ တၢင်းႁိုင် 4-7 ၸူဝ်ႈမူင်း၊ ၵႃႈၶၼ် 4,000-10,000 ၵျၢပ်ႈ။
• တၢၼ်ႇတွႆး – တၢင်းႁိုင် 8-12 ၸူဝ်ႈမူင်း၊ ၵႃႈၶၼ် 8-10,000 ၵျၢပ်ႈ။
• တႃႈၵုင်ႈ – ပျီႇၼႆႉပဵၼ်တီႈ ရူတ်ႉပၢသ်ႉ ၸိူဝ်းလုၵ်ႉတီႈ တႃႈၵုင်ႈ ဢၼ်တေၵႂႃႇ ၸိတ်ႉတူၺ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ် မျွၵ်ႉဢူးၼၼ်ႉ မႃးၵိုတ်းလိုဝ်ႈ။ တၢင်းႁိုင် 8 ၸူဝ်ႈမူင်း၊ ၵႃႈၶၼ် 10,000 ၵျၢပ်ႈ။

ၵႂႃႇၸွမ်း ရူတ်ႉလဵၼ်း

• 1 တႃႈရူတ်ႉလဵၼ်းလူင် ပျီႇ (မီႈတီႈ ၵၢင်ဝဵင်း). တီႈၶၢႆ မႂ်တိုတ်းရူတ်ႉလဵၼ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပိုတ်ႇတင်းဝၼ်း၊ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ မိူဝ်ႈပႆႇၵႂႃႇၸူး တႃႈရူတ်ႉလဵၼ်းၼၼ်ႉ ထၢမ်ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ် ဢွၼ်တၢင်းလႄႈ။ (ဢၢပ်ႉတဵတ်ႉဝႆႉ မိူဝ်ႈ ၸူႇ 2019)

လုၵ်ႉတီႈ ပၢႆတၢင်း ဢၼ်ၼႄႉၼွၼ်းသေ -

• တႃႈၵုင်ႈ – လုၵ်ႉတီႈ တႃႈရူတ်ႉလဵၼ်း ဢၼ်ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ် သွင်တီႈ ဢၼ်ပဵၼ် ၵႅၼ်ၵၢင် လႄႈ ၵျိမျိၼ်ႇတႅင်ႇသေ ရူတ်ႉလဵၼ်းဢွၵ်ႇယူႇၵူႈဝၼ်း။ ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ ၵျိမျိၼ်ႇတႅင်ႇၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇ 07:00 & 11:00 သေ ၽႅဝ်ႁွတ်ႈ 06:00 & 22:00. (11 မူင်း)ယဝ်ႉ။ ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ တႃႈရူတ်ႉလဵၼ်းၵႅၼ်ၵၢင်တႃႈၵုင်ႈၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇ 13:00 သေ ၽႅဝ်ႁွတ်ႈ 21:30 (8½ မူင်း)။ ပေႃးပဵၼ် တႅဝ်းၼိူဝ် ၼႆ လႆႈပၼ် 3,900 ၵျၢပ်ႈသေ ပေႃးပဵၼ် တႅဝ်းတီႈၼင်ႈယူဝ်းယူဝ်းတႄႉ လႆႈပၼ် 1,950 ၵျၢပ်ႇ ယဝ်ႉ။
• ပတဵင်ႇ – ရူတ်ႉလဵၼ်း ဢွၵ်ႇ 05:30 (2,000 ၵျၢပ်ႈ) သေ ၵိုတ်းတီႈ ႁိၼ်းတတႃႉ လႄႈ 1 ၵျၼ်ႇၶိၼ်း. တွၼ်ႈတႃႇ ၶၢဝ်းတၢင်း ထႅင်ႈ 100 ၵီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇ ဢၼ်တေလုၵ်ႉတီႈ ၵျၢၼ်ႇၶိၼ်း ၵႂႃႇ ပျီႇၼၼ်ႉ တေလႆႈၸႂ်ႉ ၵၢၼ်တေႃႉသူင်ႇပိုၼ်ႉတီႈ၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ ရူတ်ႉလဵၼ်း ဢမ်ႇၶၢမ်ႈ ၼမ်ႉၵဵဝ်။ ၶၢဝ်းတၢင်းႁိူဝ်း ၼႆႉ ပဵၼ်တၢင်းလိူၵ်ႈ ဢၼ်ၼိုင်ႈယဝ်ႉ။

ၵႂႃႇၸွမ်းႁိူဝ်း

• တီႈၼၼ်ႈၼႆႉ မီး ၾႄႇရီႇပိုၼ်ႉတီႈ ဢလုၵ်ႉတီႈ ပူးၵမ်ႇ ဢွၵ်ႇ ဝၼ်းဢႃးတိတ်ႉ ၶၢဝ်းယၢမ်း 17:30 သေ ၽႅဝ် ဝၼ်းၸၼ် ၵၢင်ၼႂ် 10:45၊ ၵႃႈၶၼ် လုၵ်ႉတီႈ 20,000 ၵျၢပ်ႈ။
• ၾႄႇရီႇပိုၼ်ႉတီႈတၢင်ႇၸိူဝ်း ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ တႃႈၵုင်ႈ ဢွၵ်ႇ ဝၼ်းသုၵ်း ၶၢဝ်းယၢမ်း 16:00 သေ ၽႅဝ်ႁွတ်ႈ ဝၼ်းဢၢင်းၵၢင်း ဝၢႆးလင် 24 မူင်း။

ၵႂႃႇၸွမ်း ႁိူဝ်းမိၼ်

• 2 တႃႈႁိူဝ်းမိၼ် ပျီႇ (PRU  ^IATA) (လုၵ်ႉတီႈၵၢင်ဝဵင်း မီးၽၢႆႇဢွၵ်ႇ ယၢၼ် 5 ၵီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇ). ဢမ်ႇမီးၶပ်ႉမၢႆသၢႆၵၢၼ်မိၼ် ၵႃႈတီႈ ဝဵင်းတၢင်ႇၸိူဝ်း တီႈမျၢၼ်ႇမႃႇ။ (ဢၢပ်ႉတဵတ်ႉဝႆႉ မိူဝ်ႈ ၸူႇ 2019)

ၸွၼ်ႇ

1 တီႈႁိမ်းႁွမ်း ႁုၼ်ႁၢင်ႈဢွင်ႇသၢၼ် ဢၼ်မီးတီႈၵၢင်ဝဵင်းၼၼ်ႉ တေၸၢင်ႈၸႂ်ႉတႃႇၼႄဢွင်ႈတီး ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ ဢွင်ႈတီးၵမ်ႉၼမ်ၼႆႉ ၸမ်ၵၼ်တင်းတီႈၼၼ်ႈ။

သင်ၸိူဝ်ႉဝႃး ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၼွၼ်းတီႈ ဢွင်ႈလိုဝ်ႈသဝ်း တီႈၵၢင်ဝဵင်းၼၼ်ႉၼႆ ၸိူဝ်းပဵၼ် တီႈလႄႇတူၺ်း လႄႈ တႃႈရူတ်ႉလဵၼ်းၼၼ်ႉ ပႆတိၼ်ၵႂႃႇၵေႃႈ လႆႈယဝ်ႉ။ တွၼ်ႈတႃႇဢွင်ႈတီႈ ၸိူဝ်းမီးတီႈၽၢႆႇၼွၵ်ႈ ၶွပ်ႇဝူင်းၼႆႉတႄႉ လူဝ်ႇလႆႈဢဝ် ရူတ်ႉၶိူင်ႈထႅၵ်ႇၸီႇ ဢမ်ႇၼၼ် ႁူမ်ႈၵၼ်ၶၢတ်ႇရူတ်ႉ ၸိူဝ်းမီးၸွမ်း သဵၼ်ႈတၢင်းလူင်ၼၼ်ႉ။ ပေႃးၶၢတ်ႈဢၼ်ၶီႇသုၼ်ႇတူဝ်ၵႂႃႇၸူး တႃႈရူတ်ႉလဵၼ်ႈတီႈၵႆၼႆ တေလႆႈပၼ် မွၵ်ႈ 1,000 ၵျၢပ်ႈ၊ ပေႃးၶီႇရူတ်ႉဢွၼ်ႇ ဢၼ်ၶီႇႁူမ်ႈတင်းပိူၼ်ႈတႄႉ ၶၢဝ်းတၢင်း 10-15 ၵီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇၼႆႉ တေလႆႈပၼ် 500 ၵျၢပ်ႈ။

ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၸၢင်ႈ ၶၢတ်ႈလႅင် တီႈႁူင်းလိုဝ်ႈသဝ်းၼၼ်ႉ ၼိုင်ႈလမ်း တႄႇ 1,000 ၵျၢပ်ႈယဝ်ႉ။

တူၺ်း

• 1 ၵွင်းမူးသူၺ်ႇသၢၼ်ႇတေႃႇ (မီးတီႈၼိူဝ်လွႆ မီးၽၢႆႇဢွၵ်ႇ/ၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ တႃႈရူတ်ႉလဵၼ်း ယၢၼ် 500 မီႇတႃႇ). တီႈၵွင်းမူးၼႆႉ မီးတီးမုင်ႈယဵမ်ႈ ဢၼ်ၶႅမ်ႉတွၼ်ႈတႃႇထႆႇႁၢင်ႈ ႁုၼ်ႁၢင်ႈပုတ်ႉထ ဢၼ်သူႇယႂ်ႇယႂ်ႇ (သႄႇထတ်ႉၵျီး)။ 3,000 ၵျၢပ်ႈ (ပေႃးဢမ်ႇၶႂ်ႈပၼ်ၵႃႈမၼ်း ၶိုၼ်ႈၸွမ်းၶူဝ်လႆ).  

ႁုၼ်ႁၢင်ႈပုတ်ႉထၼင်ႈ

• 2 သႄႇထတ်ႉၵျီး (Big Ten-storey Buddha) (On the eastern foot of Shwe Sandaw). Giant, sitting Buddha.  
• 3 ၵွင်းမူး (လုၵ်ႉတီႈၶူဝ်သေ ၵႂႃႇၽၢႆႇဢွၵ်ႇဝဵင်း ယၢၼ် 6 ၵီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇ). တီႈၵွင်းမူးၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ တီႈမုင်ႈယဵမ်ႈၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉ ဢၼ်ႁၼ်လႆႈ ပျီႇ လႄႈ ဢေႇရိယႃႇႁိမ်းႁွမ်း။  
• 4 ႁွင်ႈၼႄပိုၼ်း ဢၼ်ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ လွင်ႈၵဝ်ႇမွၼ် သရေႇၶိတ်ႉတရႃႇ (Tharaykhittaya Archaeological Museum) (မီးတီႈၵၢင် သီႇရိၶိတ်ႉတရႃႇ). ပဵၼ်လွင်ႈၵဵပ်းႁွမ်တွမ်ဝႆႉ ၶူဝ်းၵဝ်ႇမွၼ် ဢၼ်လီၶဝ်ႈၸႂ် ဢၼ်လႆႈႁၼ် ႁိမ်းႁွမ်းၸိူဝ်းလူႉႁၢမ်း၊ ၶူဝ်းတွင်းလိူင်၊ ၶူဝ်းလိၼ်၊ ၶူဝ်းမေႈ၊ မၢၵ်ႇႁိၼ်၊ ဢွမ်လုပ်ႇ၊ ၶႅပ်းတႅင်းၵႃးငိုၼ်း၊ ၵွၵ်းၶွင်ႈ၊ ၶူဝ်းၵႅဝ်ႈသႅင်ငိုၼ်းၶမ်း၊ လွင်ႈၸၢဝ်းပုတ်ႉထ ဢၼ်ၶႅၵ်းဝႆႉတီႈ မၢၵ်ႇႁိၼ် လႄႈ ၶႅပ်းႁိၼ်ဢၼ်ၵိူဝ်းယမ် ဢၼ်ၶႅၵ်းဝႆႉၼင်ႇ ႁၢင်ႈၽၢင်ႁိၼ်ႇတူႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တေလႆႈႁၼ်ယဝ်ႉ။ 5,000 ၵျၢပ်ႈ.  
• 5 ၽြႃးသူၺ်ႇမျႅတ်ႉမၢၼ်ႇ (Shwe Myethman Pagoda) (မီးတီႈ ၽၢႆႇၸၢၼ်း ပျီႇ ယၢၼ် 14 ၵီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇ တီႈသၢပ်ႇၼမ်ႉ တီႈဝၢၼ်ႈသူၺ်ႇတွင်ႇ). ႁုၼ်ႁၢင်ႈပုတ်ႉထ ဢၼ်တီႈ ၵႅဝ်ႈတႃ လႄႈ မီးၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈ မွၵ်ႈ 80။ တီႈ ၼႂ်း ၶွပ်ႇဝူင်း သူၺ်ႇမျႅတ်ႉမၢၼ်ႇ ၼႂ်း 400 မီႇတႃႇၼၼ်ႉ လႆႈႁၼ် ၽြႃးၵွင်းမူး တၢင်ႇၸိူဝ်းထႅင်ႈယူႇ။ တူၺ်းပႃး ဢၼ်ၼႆႉ 6 တီႈလီၶဝ်ႈၸႂ်၊ မိူဝ်ႈပႆႇထိုင် သူၺ်ႇမျႅတ်ႉမၢၼ်ႇ မွၵ်ႈ 2 ၵီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇ။  
• 7 ၽြႃးသူၺ်ႇပူင်ႇတႃႇမုၼိ (Shwe Bontha Muni Pagoda) (ၶၢမ်ႈၶူဝ် တီႈပတွင်းသေ မီးၽၢႆႇၸၢၼ်းဝဵင်း ယၢၼ် 19 ၵီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇ). ၼႂ်းၵႃႈ ႁုၼ်ႁၢင်ႈထုတ်ႇ ပုတ်ႉထ မႁႃႇမျၢတ်ႉမုၼိ သၢမ်သူႇၼၼ်ႉ သူၺ်ႇပူင်ႇတႃႇမုၼိၼႆႉၵေႃႈ ၶဝ်ႈပႃးသူႇၼိုင်ႈၼႆသေ၊ ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ပဵၼ်မိူဝ်ႈပီ 554 BCE ၽွင်း ၶုၼ်ႁေႃၶမ်း သၼ်ႇတႃႇ သူႇရိယ ၽွင်းငမ်းၼၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။  

ႁဵတ်း

ၵွင်းမူးၵဝ်ႇမွၼ်ႇပေႃးပေႃးၵျီး တီႈ ၽၢႆႇၸၢၼ်း သရေႇၶိတ်ႉတရႃႇ

• 1 သရေႇၶိတ်ႉတရႃႇ (Sri Ksetra(Hmwaza)) (မီးၽၢႆႇဢွၵ်ႇ ပျီႇ ယၢၼ် 9 ၵီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇ၊ မီး ၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ တႃႈႁိူဝ်းမိၼ်၊ ၵႂႃႇၸွမ်းတၢင်းၽၢႆႇၶႂႃ (ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၽၢႆႇသၢႆႉၽၢႆႇတႃႈႁိူဝ်းမိၼ်) ပူၼ်ႉလႅၼ်ဝဵင်းၵႂႃ၊ ပေႃးဢဝ်ရူတ်ႉၶိူင်ႈတႄႉ ၸွတ်ႇၸေးလီ၊ ပေႃးၶီႇတုၵ်ႉတုၵ်ႉ တေလႆႈပၼ် 15,000 ဢမ်ႇၼၼ် ၶီႇလႅင်။). ႁူမ်ႈဝႃႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ယၢမ်ႈၽႅဝ်ပူးၵမ်ႇသေတႃႉၵေႃႈ တီႈဢႅဝ်ႇတူၺ်းဢၼၼႆႉ မၼ်းၵိုင်ႇ တႃႇၵႂႃႇလႄႇယူႇ။ မိူဝ်ႈပီ 2014 ၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းပဵၼ် သရေႇၶိတ်ႉတရႃႇ၊ ႁၢၼ်ႇလိၼ် လႄႈ ပဵၵ်ႉတၼူဝ်း (ဝဵင်းပိဝ်ႇ) ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈထုၵ်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပဵၼ် ၶူဝ်းပူၺ်ႈၵမ်ႇၽႃႇ UNESCO ယဝ်ႉ။ 5,000 ၵျၢပ်ႈ.  
• 2 ဢၵွၵ်ႉတွင်ႇ (မီးတီႈၽင်ႇၼမ်ႉ ၽၢႆႇၸၢၼ်း ပျီႇ ယၢၼ် 40 ၵီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇ— တၢင်းႁိုင် 1.5 မူင်း ၶီႇရူတ်ႉထႅၵ်ႇၸီႇႁူမ်ႈၵၼ်သေ ၵႂႃႇထူင်းပူဝ်ႇသေ ၶိုၼ်းၶီႇႁိူဝ်းသေ ၵႂႃႇတီႈၼၼ်ႈ). 1/2 day. ပဵၼ်တီႈ ၽင်ႇႁိုၵ်း ႁိမ်းၽင်ႇၼမ်ႉသေ မီးဝႆႉ ႁုၼ်ႁၢင်ႈပုတ်ႉထ တင်းၼမ်။ ပေႃးၶီႇႁိူဝ်းၵႂႃႇၼႂ်းၼမ်ႉၼႆ ႁၼ်လႆႈလီလီ။ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၸၢင်ႈၵိုတ်းသေ ၸွၼ်ႇတူၺ်း ၵျွင်းၽြႃး လႄႈ ႁုၼ်ႁၢင်ႈပုတ်ႉထ ၵႃႈတီႈလွႆ ဢၵွၵ်ႉတွင်ႇ၊ တေႁိုင်ယူႇ မွၵ်ႈ ၼိုင်ႈၸူဝ်ႈမူင်း။ ႁိူဝ်းၼိုင်ႈလမ်း 15,000 ၵျၢပ်ႈ (2-6 ၵေႃႉ).  

သိုဝ်ႉ

တီႈၼႂ်းဝဵင်းၼႆႉ တေၸၢင်ႈႁၼ်လႆႈ ၸၢၵ်ႈထုၵ်ႈငိုၼ်း ATM တင်းၼမ်ယဝ်ႉ။

• 1 ၵၢတ်ႇလူင်ပျီႇ (မီႈၽၢႆႇႁွင်ႇ တီးပၼ်ႇမူၼ်း ယၢၼ် 1 ၵီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇ). တီႈၵၢတ်ႇၼႆႉ တေလႆႈႁၼ် ၶူဝ်းၶွင် ၸိူဝ်းၵႆႉႁၼ်တီႈ ၵၢတ်ႇၼႂ်း မိူင်းမၢၼ်ႈ။  
• 2 ၵၢတ်ႇၵၢင်ၶမ်ႈ (တႄႇဢဝ်တီႈ တီႈပၼ်မူင်းလူင် တေႃႇထိုင် သဵၼ်ႈတၢင်း သထရၼ်း).  

ၵိၼ်

• 1 လၢၼ်ႉတၢင်းၵိၼ်မၢၼ်ႈ မေႇယႂႅတ်ႉဝႃႇ (Auntie Moe's), သဵၼ်ႈတၢင်းၵၢၼ်ႇ (မီးၽၢႆႇႁွင်ႇ သၢၼ်ႇၾရၢၼ်ႇသိတ်ႉသၵူဝ်ႇ ထႅင်ႈလွၵ်းၼိုင်ႈ), ☏ +95 53 25 338. ၸၢင်ႈလိူၵ်ႈလႆႈ ၽၵ်းဝၢၼ်တင်းၼမ်။ ပဵၼ်ဢၼ်လိုၵ်ႈၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉ ၼႂ်းၵႃႈ လၢၼ်ႉတၢင်းၵိၼ် ၸိူဝ်းမီးတီႈ ပျီႇ။  
• 2 လၢၼ်ႉတၢင်းၵိၼ် သၼ်ႇၾရၼ်ႇသိတ်ႇသၵူဝ်ႇ (San Francisco Restaurant), သဵၼ်ႈတၢင်းသထရႅၼ်း (မီးၽၢႆႇႁွင်ႇ ႁူင်းႁႅမ်း ပျီႇသထရႅၼ်း), ☏ +95 53 29 297. ဢမ်ႇပေႃးၵိုင်ႇၶႅမ်ႉ တႃႇ ၵႃႈၶၼ်မၼ်း။  
• 3 Grandma's Restaurant (ၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းတူၵ်း ၵၢတ်ႇၵၢင်ၶမ်ႈ). တၢင်းၵိၼ်မိူင်းဝၼ်းတူၵ်း လႄႈ တၢင်းၵိၼ် ၵၢဝ်းလီၸၢၼ်း ၵိၼ်ဝၢၼ် လူၺ်ႈ ၸဝ်ႈၶွင်မၼ်းပဵၼ် ပၺႃးဢွင်ႇ ဢၼ်ယၢမ်ႈႁဵတ်း မေႃတူမ်ႈႁုင်တီႈ ၵႂႃႇလႃႇလမ်ႇပူႇ မႃး။ 1,000-2,500 ၵျၢပ်ႈ.  
• 4 လၢၼ်ႉတၢင်းၵိၼ် လႅင်းဢေႇယႃႇ (မီးတီႈႁိမ်းၽင်ႇၼမ်ႉ). ပဵၼ်တီႈၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉတႃႇ တူၺ်း လႅတ်ႇၶဝ်ႈ၊ ၶဝ်ႈပႃး သဵၼ်ႈသင်ႇ ဢၼ်တႅမ်ႈဝႆႉၽၢႆႇဢိင်းၵလဵတ်ႈ။  

• ၵိၼ် ႁွတ်ႉပွတ်ႉ၊ ဢၼ်ပိင်ႈ လႄႈ ၵၾႄး (မီးတီႈၼိူဝ် သဵၼ်ႈတၢင်းတီႈၵႆ မၢႆ 2). ပဵၼ်ဢၼ်လႆႈဢဝ် ႁင်းၵူၺ်း၊ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တေၸၢင်ႈၵိၼ် ႁွတ်ႉပွတ်ႉ လႄႈ ဢၼ်ပိင်ႈ၊ ၼိုင်ႈၵေႃႉ 6,000 ၵျၢပ်ႈ။ 

ဢွၵ်ႉ

ပႃး မၢင်ဢၼ်ၼႆႉ ပိုတ်ႇႁူဝ်ၶမ်ႈသေ တေၶဝ်ႈပႃး ပီႇယႃႇ တေၸၢင်ႈႁၼ်လီႈ တီႈၽၢႆႇၸၢၼ်း တူင်ႇမူၼ်းလူင် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၢင်တီႈမႃး သဵၼ်ႈသင်ၶဝ်ႈ တေပႃး လိၵ်ႈဢိင်းၵလဵတ်ႈ။

• 1 Jade Dragon, မၢႆ-29၊ သဵၼ်ႈတၢင်းၵၢတ်ႇ (မီးၽၢႆႇၸၢၼ်းၵၢတ်ႇလူင်ပျီႇ ယၢၼ် 3 လွၵ်း), ☏ +95 53 29 125. 06:00-09:00. ၵေႃႇၾီႇ၊ ၼမ်ႉၼဵင်ႈ လႄႈ ၶဝ်ႈမုၼ်း  
• 2 Romeo Cold Cafe (ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်း သထရႅၼ်း မိူဝ်ႈပႆႇထိုင် ၵၢတ်ႇလူင်ပျီႇ). ပဵၼ်တီႈလိူၵ်ႈထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈ ဢၼ်မီးတီႈၽင်ႇၼမ်ႉ၊ ၶႅမ်ႉတွၼ်ႈတႃႇ ဢၼ်ၵတ်း လႄႈ ၼမ်ႉၼဵင်ႈ။  

ၼွၼ်း

တီႈလိုဝ်ႈသဝ်းၵမ်ႉၼမ်ၼႆႉ မီးတီႈၵၢင်ဝဵင်း တီႈႁိမ်း တူင်ႇမူၼ်းလူင်ၼၼ်ႉ။

• 1 ဢွင်ႈလိုဝ်ႈသဝ်း ပၢၼ်းၵပႃႇ (Pan Ga Ba Guest House), 342 သဵၼ်ႈတၢင်းၵူၼ်းၵႃႉ (ၵူင်ႇတႄႇလၢၼ်း) (လုၵ်ႉတီႈ ဢွင်ႈလိုဝ်ႈသဝ်းမျၢတ်ႉ ၵႂႃႇထႅင်ႈလွၵ်းၼိုင်ႈ). ဢၼ်ၼႆႉတႄႉ ပဵၼ်တီႈဢၼ်ၶႂ်ႈပၼ်တၢင်းၶႆႈၸႂ် တႃႇလိူၵ်ႈသဝ်း တီႈပျီႇယဝ်ႉ။ ႁူမ်ႈဝႃႈ ၵဝ်ႇမွၼ်ဢိတ်းဢိတ်းၵေႃႈ ပဵၼ်ၵၢၼ်မုင်ႉႁေႃႁိူၼ်း၊ ၵတ်းယဵၼ်ဢုၼ်ႇဢူၵ်းဢုၼ်ႇၸႂ် လႄႈ ၵဵင်ႈသႂ်လီ။ ၵူၼ်းတီႈၼၼ်ႈ မေႃၸွႆႈထႅမ်သေ တၢင်းၵိၼ်ၵၢင်ၼႂ်ၵေႃႈ ၶႅမ်ႉ (မၢၵ်ႇသၢင်းၽေႃး၊ သမူႇသႃႇ၊ ၶဝ်ႈမုၼ်းၵဵၼ်)။ $14-20 (ၽတ်ႉလူမ်း/ၸၢၵ်ႈလူမ်းၵတ်း).  
• 2 ႁူင်းႁႅမ်း တရီးတီႇ (Hotel 3D), မၢႆ-1448၊ သဵၼ်ႈတၢင်းသူၺ်ႇတၢႆႉတၢၼ်း. လဵၵ်ႉသေတႃႉ ဢွင်ႈၼွၼ်း ၵႃႈၶၼ်ထုၵ်ႇ။ ၶဝ်ႈပႃး တဝ်ႈၼမ်ႉ။ ဝၢႆႇၾၢႆႇ။  
• 3 ဢွင်ႈလိုဝ်ႈသဝ်း မျၢတ်ႈ (Myat Lodging House), 222 သဵၼ်ႈတၢင်းၵၢတ်ႇ (မီးၽၢႆႇႁွင်ႇ တိူၵ်ႈသူင်ႇလိၵ်ႈ၊ မီးၽၢႆႇႁွင်ႇ တူင်ႇမူၼ်းလူင် ယၢၼ် 250 မီႇတႃႇ), ☏ +95 53 25 695. ဢမ်ႇပေႃးသႅၼ်ႈသႂ် ဢမ်ႇၼၼ် ဢမ်ႇပေႃးလူမ်ၸႂ်။ 15-26,000 ၵျၢပ်ႈ (ငူပ်ႉငိတူၺ်းလီလီ).  
• 4 ဢွင်ႈလိုဝ်ႈသဝ်း သမၢႆး (Smile Motel) (မီးတီႈၼႂ်းၵႄႈ တူင်ႇမူင်းလူင် လႄႈ ၵွင်းမူး သူၺ်ႇသၢၼ်ႇတေႃႇ), ☏ +95 53 25142. ဢႃႇယု မီး 20 ပီယဝ်ႉသေတႃႉ ၶွင်ႉၼွၼ်းၸိူဝ်းၶႅမ်ႉလီ ၸိူဝ်းမီးတီႈ ၸၼ်ႉၼိုင်ႈၼၼ်ႉ မၼ်းမီးတီႈ ၵၢင်ၵႅၼ်မၼ်း။ ၶွင်ႉၸိူဝ်းၼႆႉ လဵၵ်ႉသေတႃႉ မၼ်းပႃးဝႆႉ တီႈၼွၼ်း ဢၼ်လူမ်ၸႂ်လီ၊ ၶွင်ႉၼမ်ႉ၊ ထီႇဝီႇ၊ တိူၵ်ႈၵတ်း လႄႈ ၸၢၵ်ႈလူမ်းၵတ်း။ ၵူၼ်းႁၢပ်ႇၵၢၼ် လႄႈ ၵူၼ်းလေႃႈလဵၼ်ႈတီႈၼၼ်ႈ မေႃမိုတ်ႈၵိုဝ်းတႄႉတႄႉ။ တႄႇ US$22 (ၸၢင်ႈငူပ်ႉငိၵႃႈၶၼ်မၼ်း သေ ၶၼ်မၼ်းဢမ်ႇမီးပိူင်တၢႆ၊ ပေႃးဝႃႈ ဢမ်ႇသင်ႇမၢႆဝႆႉၼႆ ယႃႇပေၵႂႃႇတူၵ်းလိုၼ်း).  
• 5 သထရႅၼ်း ပျီႇ (Pyay Strand), 6 သဵၼ်ႈတၢင်းၽင်ႇၼမ်ႉ (ၵၢၼ်းၼႃးလၢၼ်း) (မီးတီႈ ၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းတူၵ်း တူင်ႇမူင်းလူင် ယၢၼ်မွၵ်ႈ 150 မီႇတႃႇ), ☏ +95 9 516 7684, +95 53 25846. မီးဝႆႉၶွင်ႉ ႁိူဝ်ႈလႅင်းသႂ် လႄႈ ၶွင်ႉယႂ်ႇလူင် ဢၼ်ၶဝ်ႈပႃး ၶွင်ႉၼမ်ႉ လႄႈ ထီႇဝီႇ။ လွင်ႈလူမ်ၸႂ် ၶွင်ႉၼွၼ်းၼႆႉ မီးဝႆႉၵူႈမဵဝ်းမဵဝ်း လႄႈ မိူဝ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ပႆႇၵူတ်ႇၶဝ်ႈၼၼ်ႉ တူၺ်းၶွင်ႉၼွၼ်း ဢွၼ်တၢင်းလႄႈ။ မီးဝႆႉတီႈ ဢွင်ႈတီႈၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႇ ၸမ်ၵၼ်တင်းၼမ်ႉ။ US$25.  
• 6 Lucky Dragon, No.772 သဵၼ်ႈတၢင်း ၽင်ႇၼမ်ႉ (ၵၢၼ်းၼႃးလၢၼ်း) (မီးၽၢႆႇႁွင်ႇ သထရႅၼ်းပျီႇ လႄႈ လၢၼ်ႉတၢင်းၵိၼ် သၼ်ႇၾရၢၼ်ႇသိတ်ႉသၵူဝ်ႇ), ☏ +95 53 24222, +95 53 12233. ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်း ႁူင်းႁႅမ်း ဢၼ်ၵႃႈၶၼ်ယႂ်ႇသေ ၶဝ်ႈပႃးလွင်ႈသႃႇယႃႇ ၵူႈမဵဝ်း၊ တူဝ်ယၢင်ႇမၼ်း ၼွင်လုၺ်းၼမ်ႉ။ US$45-70.  

သိုပ်ႇၵႂႃႇထႅင်ႈ

ရူတ်ႉပၢသ်ႉ ဢၼ်ၵႂႃႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႆၼၼ်ႉ လုၵ်ႉတီႈ တႃႈရူတ်ႉပၢသ်ႉ လႅၼ်ႈတီႈၵႆ သေၵေႃႈ တႄႇဢွၵ်ႇယဝ်ႉ။ တွၼ်ႈတႃႇ ၶၢဝ်းတၢင်းတီႈၸမ်တႄႉ ၶီႇ ပိၵ်ႉၵၢပ်ႉဢမ်ႇၼၼ် ရူတ်ႉပၢသ်ႉဢွၼ်ႇ ဢၼ်မီးၸွမ်း သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် တီႈ ၽၢႆႇၼွၵ်ႈဝဵင်းၼၼ်ႉလႄႈ။

• ပူးၵမ်ႇ – ပဵၼ်တီႈဢၼ်ၸၼ်ၸႂ်သေပိူၼ်ႈ တီႈၼိုင်ႈ တီႈၼႂ်း မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ သဵၼ်ႈတၢင်းၽႂ်းလူင် ဢၼ်မီးတီႈၼႂ်း ၵႄႈ တႃႈၵုင်ႈ လႄႈ တႃႈလိူဝ်ႇၼၼ်ႉသေ တႃႇတေႁႄႉလႆႈ ရူတ်ႉပၢသ်ႉ ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ ပျီႇ ၵႂႃႇ ပူးၵမ်ႇၼႆႉ တိူဝ်းယၢပ်ႇသေတႃႉ မၼ်းၵေႃႈ မီးၾႄႇရီႇ ဢၼ်ႁွတ်ႈလႆႈယူႇ။
• မျွၵ်ႉဢူး – ၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင် ၸွမ်း တီႈတူၺ်းယဵမ်ႈ ဢၼ်မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ လႄႈ ၽိင်ႈထုင်း၊ ဝၢၼ်ႈၶျၢင်း လွမ်ႉႁွပ်ႈဝႆႉ။
• ငပလီႇ – ပဵၼ် ၽင်ႇပၢင်ႇလၢႆႇ ဢၼ်ႁၢင်ႈလီသေပိူၼ်ႈ တီႈၼႂ်ႈ မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ။ လွင်ႈလိူၵ်ႈသၢင်ႈ ဢၼ်ၶႅမ်ႉသေပိူၼ်ႈတႄႉ ၶီႇရူတ်ႉပၢသ်ႉ ၵႂႃႇတီႈ တွင်ႇၵူၵ်ႉသေ ၶိုၼ်းသိုပ်ႇဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇၸူး တႃႈရူတ်ႉပၢသ်ႉ တၢၼ်ႇတွႆး (တင်းၽင်ႇပၢင်ႇလၢႆႇ ယၢၼ် 6 ၵီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇ)။
• ပတဵင်ႇ – ၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင် ၸွမ်း ၸွင်ႈပတဵင်ႇ ဢၼ်ပဵၼ် ၵၢၼ်မိုဝ်းႁဵတ်း။ ၸၢင်ႈၶီႇရူတ်ႉပၢသ်ႉ လႄႈ ၾႄႇရီႇသေၵေႃႈ ႁွတ်ႈၽႅဝ်လႆႈယူႇ။
• ၸိတ်ႉတူၺ်ႇ – ဢမ်ႇမီးလွင်ႈလိုဝ်းလင် ပိူင်လူင်သင်ၼင်ႇၵဝ်ႇ၊ ပဵၼ်တၢင်းၽႄတႃႇ သၢႆၵၢၼ်တေႃႉသူင်ႇ တႃႇ ၵႂႃႇ/မႃး တႃႈၵုင်ႈ (တင်း ႁိူဝ်းမိၼ်)သေ ၵမ်ႉၼမ် ပဵၼ်တႃႇၵႂႃႇ မျွၵ်ႉဢူး။
• တွင်ႇၵူင်ႉ – မၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမီး တီႈၶိုၵ်ႉတွၼ်းသင်ၼင်ႇၵဝ်ႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈဝႃႈ တီႈၼၼ်ႈၼႆႉ မီးတႃႇလိူၵ်ႈ ဢွင်ႈတီႈလိုဝ်ႈသဝ်းတႃႇ ၶႅၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်းၶဝ်။ မၼ်းပဵၼ်တီႈ ၽႄတၢင်း တႃႇၶၢဝ်းတၢင်း ၼႂ်းၵႄႈ ပျီႇ၊ မျွၵ်ႉဢူး၊ ၸိတ်ႉတူၺ်ႇ လႄႈ ငပလီႇ။
• တႃႈၵုင်ႈ – ၶီႇရူတ်ႉပၢသ်ႉ၊ ရူတ်ႉလဵၼ်း ဢမ်ႇၼၼ် ၾႄႇရီႇသေၵေႃႈ ၸၢင်ႈႁွတ်ႈၽႅဝ်လႆႈယူႇ။