ၸိတ်ႉတူၺ်ႇ (မၢၼ်ႈ စစ်တွေမြို့၊ ဢိင်းၵလဵတ်ႈ Sittwe or Akyab) ၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်း (ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း 148,000၊ မိူဝ်ႈပီ 2014) ၸႄႈတွၼ်ႈ တီႈ ၸႄႈမိူင်းရၶႅင်ႇ၊ မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ ပွတ်းတူၵ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ပွင်ႇၸႂ်

ၶဵင်ႇယၢမ်းမူင်း

ၸိတ်ႉတူၺ်ႇၼႆႉ မီးၽၢႆႇတူၵ်း တီႈ မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇသေ မၼ်ႈပဵၼ်တီႈ ၽႄတၢင်း တႃႇ တူဝ်းရိတ်ႉၸိူဝ်းၶီႇႁိူဝ်းမိၼ် ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း တႃႇၵႂႃႇၸူး မျွၵ်ႉဢူး၊ ပိူင်ယၢင်ႇ လုၵ်ႉတီႈ တႃႈၵုင်ႈသေမႃး။

ၵႂႃႇၸူး

ၵႂႃႇတင်း ရူတ်ႉ ဢမ်ႇၼၼ် ရူတ်ႉပၢတ်ႉသ်

ပေႃးၸဝ်ႈၵဝ်ႇ မီးရူတ်ႉသုၼ်ႇတူဝ်ၼႆတႄႉ သဵၼ်ႈတၢင်း ဢၼ်ၵႂႃႇၸူး ၸိတ်ႉတူၺ်ႇ (ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ ပျီႇ သေၵႂႃႇ) ၼၼ်ႉ မၼ်းလူမ်ၸႂ်ဝႆႉယူႇ။ ပေႃးလုၵ်ႉတီႈ တႃႈၵုင်ႈၵႂႃႇၼႆတႄႉ ၼပ်ႉဝႆႉဝႃႈ ပဵၼ်ၶၢဝ်းတၢင်းသွင်ဝၼ်း။ ဢၼ်ပဵၼ် သၢႆတၢင်းၽင်ႇပၢင်ႇလၢႆၼႆႉ မၼ်းတိုၵ်ႉ လႆႈၵႂႃႇယၢဝ်းသေ သဵၼ်ႈတၢင်း ဢမ်ႇပေႃႈလီ။

• 1 တႃႈရူတ်ႉပၢတ်ႉသ် ၸိတ်ႉတူၺ်ႇ (မီးၽၢႆႇၼွၵ်ႈဝဵင်း ၽၢႆႇတၢင်းၵႂႃႇ မျွၵ်ႉဢူး ယၢၼ် 4 ၵီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇ)။ တီႈႁိမ်းၵၢတ်ႇလူင်ၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးဝႆႉ တီႈၵိုတ်းရူတ်ႉပၢတ်ႉသ် ဢၼ်ၶႅမ်ႉတွၼ်ႈတႃႇ ၶၢဝ်းတၢင်းတီႈၸမ်။ (ဢၢပ်ႉတဵတ်ႉဝႆႉ မိူဝ်ႈ ၸူႇ 2019)

လုၵ်ႉတီႈ ပၢႆတၢင်း ဢၼ်ၼႄႉၼွၼ်း

• တႃႈၵုင်ႈ – တၢင်းႁိုင် 26 ၸူဝ်ႈမူင်း၊ 25-35,000 ၵျၢပ်ႈ။
• တႃႈလိူဝ်ႇ – ရူတ်ႉပၢတ်ႉသ် ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ တႃႈလိူဝ်ႇမႃးၼၼ်ႉ ၵိုတ်းတီႈမၵူၺ်း တီႈႁိမ်း ၶူဝ် ဢၼ်ၶၢမ်ႈ မႄႈၼမ်ႉၵဵဝ်ၼၼ်ႉ။
• ပူးၵမ်ႇ – ပေႃးၸဝ်ႈၵဝ်ႇ လုၵ်ႉတီႈ ပူးၵမ်ႇသေ တႄႇဢွၵ်ႇမႃးၼႆႉ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတေလႆႈ ၶီႇရူတ်ႉပၢတ်ႉသ် ၸူး မၵူၺ်း သေ လၢႆႈၶီႇ ရူတ်ႉပၢတ်ႉသ် ဢၼ်တေၵႂႃႇၸူး ၸိတ်ႉတူၺ်ႇ (ဢမ်ႇၼၼ် မျွၵ်ႉဢူး) ဢၼ်မီးတီႈႁိမ်း ၶူဝ် ဢၼ်လတ်းၶမ်ႈ ၼမ်ႉၵဵဝ် ဢမ်ႇၼၼ် တီႈၽၢႆႇၼႃႈ လၢၼ်ႉၾႅတ်ႉသျိၼ်ႇ K.H.M ၼၼ်ႉ။ ရူတ်ႉပၢတ်ႉသ် ဢၼ်လုၵ်ႉ ပူးၵမ်ႇ ဢွၵ်ႇၸူး မၵူၺ်းၼႆႉ ဢွၵ်ႇတီႈ တႃႈရူတ်ႉပၢတ်ႉသ် ဢၼ်မီးတီႈႁိမ်း တႃႈႁိူဝ်းမိၼ်ၼၼ်ႉသေ ဢွၵ်ႇၶၢဝ်း 10:00, 12:30 လႄႈ 23:00 သေ တေတူၵ်းၸူဝ်ႈ 4,000 ၵျၢပ်ႈ။ ရူတ်ႉပၢတ်ႉသ် ဢၼ်လုၵ်ႉ မၵူၺ်း ၵႂႃႇ ၸိတ်ႉတူၺ်ႇၼႆႉ တေတူၵ်းၸူဝ်ႈ 25-30,000 သေ တေႁိုင် 18 ၸူဝ်ႈမူင်းယဝ်ႉ။ လုၵ်ႉတီႈ ၵျွၵ်ႉပတွင်းၵေႃႈ ၵႂႃႇၶၢဝ်းတၢင်းၼင်ႇၼႆလႆႈယူႇ၊ ဢၼ်လီသေပိူၼ်ႈတႄႉ ထၢမ်တူၺ်း တီႈ ႁူင်းလိုဝ်ႈသဝ်း ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ် ပၼ် ဢေးၵျႅၼ်ႉ ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းလိူၵ်ႈပၼ်လႄႈ။

တင်း ႁိူဝ်း

ၶၢဝ်းတၢင်း ဢၼ်လတ်းပိၵ်ႇထိူၼ်ႇႁၢင်ၶိူဝ်းသေ ၶိုၼ်ႈၸွမ်းသၢႆၼမ်ႉၼၼ်ႉ ပဵၼ် ၶၢဝ်းတၢင်း ဢၼ်ၶႅမ်ႉဢၼ်ၼိုင်ႈယဝ်ႉ။ တေၸၢင်ႈမီးလိူင်ႈ ဢၼ်ၵပ်းၵၢႆႇလူၺ်ႈ လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ႁိူဝ်း၊ လႆႈပဵၼ်မႃႈ လွင်ႈႁိမ်ၶူဝ်းၶွင်။ ၶႅၼ်းတေႃႈ ဢဝ်လွၼ်ႉၶၢဝ်ႇဢၼ်ပဵၼ် ဢၢပ်ႉတဵတ်ႉမၼ်းသေၵမ်း။

• ၸိတ်ႉတူၺ်ႇ <> တွင်ႇၵူၵ်ႉ။ ႁိူဝ်းၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈ တႃႈႁိူဝ်းတွင်ႇၵူၵ်ႉ သေဢွၵ်ႇ ဝၼ်းပုတ်ႉ လႄႈ ဝၼ်းသဝ် ၶၢဝ်းယၢမ်း 06:30 သေ ၽႅဝ်ႁွတ်ႈ 15:30 ယဝ်ႉ။ မႂ်တိုတ်းမၼ်းတႄႉ ၶၢႆတီႈ လုမ်းၵၢၼ်တေႃႉသူင်ႇ မလိၶ ဢၼ်မီးတီႈသဵၼ်ႈတၢင်း ၽၢႆႇႁွင်ႇ တႃႈရူတ်ႉပၢတ်ႉသ် ဢၼ်မီးတီႈႁိမ်းၶၢင်ႈ ႁူင်းလိုဝ်ႈသဝ်း ဢၼ်ဝၢႆႇၼႃႇၸူး ၵၢတ်ႇ။ (တီႈၵႂၢင်ႈမၼ်း တူၺ်းတီႈ လိၵ်ႈႁွမ်တွမ် တွင်ႇၵူၵ်ႉ ၼၼ်ႉလႄႈ) 
• ၸိတ်ႉတူၺ်ႇ <> မျွၵ်ႉဢူး။ ႁိူၼ်းဢၼ်လဵၼ်ႈ ၼႂ်းၵႄႈ ၸိတ်ႉတူၺ်ႇ လႄႈ မျွၵ်ႉဢူးၼႆႉ ၵူၺ်းႁိုင် 3 ၸူဝ်ႈမူင်း သေ လဵၼ်ႈၵူႈဝၼ်းယဝ်ႉ။ ဢွၵ်ႇတီႈ မျွၵ်ႉဢူး ၶၢဝ်း 14:00 မူင်း။ 20,000 ၵျၢပ်ႈ။ 

ႁိူဝ်းၾႄႇရီႇလူင် ဢၼ်လႅၼ်ႈ မျွၵ်ႉဢူး ၸူး ၸိတ်ႉတူၺ်ႇ ၼၼ်ႉ မီးဝႆႉယူႇသွင်လမ်း - ဢၼ်ၼိုင်ႈတႄႉ ပဵၼ် ႁိူဝ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵဝ်ႇ (XGov၊ ယၢမ်းလဵဝ်ပဵၼ်ၶွင်တူဝ်ယဝ်ႉ) လႄႈ ဢွင်ႇၵျေႃႇမူဝ်း (AKM) ဢၼ်ပဵၼ် ႁိူဝ်းသွင်ၸၼ်ႉ။ ႁိူဝ်းတင်းသွင်လမ်းၼႆႉ ပေႃးဝႃႈပဵၼ် ၵူၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်းၼႆ ဢဝ် US$10 သေ ႁိုင် 7 ၸူဝ်ႈမူင်း။ ႁိူဝ်းၵႂႃႇၽႂ်းၼႆႉ $20 သေ ႁိုင် 3 ၸူဝ်ႈမူင်း။ ထၢမ်တူၺ်းႁိူဝ်းသုၼ်ႇတူဝ် ဢၼ်လႆႈပၼ်ၸွမ်းၼင်ႇ ဢွင်ႈတီႈ (ၵူၼ်းၶီႇ 5+၊ $20၊ ႁိုင် 6 ၸူဝ်ႈမူင်း၊ ၵႂႃႇသၢႆလဵဝ်) ဢၼ်ၶဝ်ႈတၢင်းတၢင်း ဢၼ်ၵႂႃႇဝၢႆးဝၼ်းသေ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တေဢမ်ႇလူဝ်ႇၼွၼ်းတီႈ ၸိတ်ႉတူၺ်ၼိုင်ႈၶိုၼ်း။

ၸိတ်ႉတူၺ်ႇ ၸူး မျွၵ်ႉဢူး- ၾႄႇရီႇ ၵႂႃႇ ဝၼ်းၸၼ် (AKM)၊ ဝၼ်းဢၢင်းၵၢၼ်း (XGov)၊ ဝၼ်းသုၵ်း (XGov)၊ ဝၼ်းသဝ် (AKM) ဢွၵ်ႇၶၢဝ်း 07:00 မူင်း။ ႁိူဝ်းၵႂႃႇၽႂ်း တႄႉ ဢွၵ်ႇ ဝၼ်းပုတ်ႉ - ၶၢဝ်းယၢမ်း 14:00 မူင်း သေ တီႈ ဝၼ်းၽတ်းၼႆႉ ဢွင်ႇၵျေႃႇမူဝ်း မီးၶၢဝ်းတၢင်းဢၼ်ၼိုင်ႈ (ဝၼ်းၽတ်းၵေႃႈ ပဵၼ်လႆႈ)။

မျွၵ်ႉဢူး ၸူး ၸိတ်ႉတူၺ်ႇ ၾႄႇရီႇ ၵႂႃႇ ဝၼ်းဢၢင်းၵၢၼ်း (AKM)၊ ဝၼ်းပုတ်ႉ (XGov)၊ ဝၼ်းသုၵ်း (AKM)၊ ဝၼ်းသဝ် (XGov)၊ ဝၼ်းဢႃးတိတ်ႉ (AKM) ၶၢဝ်း 07:00 မူင်း။ ႁိူဝ်းၵႂႃႇၽႂ်းတႄႉ ဢွၵ်ႇ ဝၼ်းဢၢင်းၵၢၼ်း ၶၢဝ်း 07:00 မူင်း။

တၢင်းၵိၼ်တၢင်းယႅမ်ႉၸိူဝ်းၼႆႉ ၸၢင်ႈသိုဝ်ႉလႆႈယူႇ။ ၾႄႇရီႇၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ဢၼ်ၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉတႄႉတႄႉသေတႃႉ မၼ်းလႅမ်ႈ ႁူမ်ႇလူမ်ႈလီယူႇ။ ႁိူဝ်းသုၼ်ႇတူဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၸၢင်ႈၶၢတ်ႈလႆႈ တီႈ ၸိတ်ႉတူၺ်ႇသေ တေၸၢင်ႈၵႂႃႇၶၢဝ်းတၢင်း ၽႂ်းလိူဝ်ၼၼ်ႉ ( 4 ၸူဝ်ႈမူင်း တေႃႇ 6 ၸူဝ်ႈမူင်း)၊ ၵႃႈၶၼ် $80 (မိူဝ်ႈပီ 2008) ၼၼ်ႉတႄႉ မီးတီႈၼမ်ႉ ၼမ်ႉၵတ်ႉၸဝ်ႈၵဝ်ႇမေႃႇသဵတ်ႈလႄႈ မီးတီႈ တၢင်းၼမ်ႁူဝ်ၵူၼ်း တီႈၸုမ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽွၼ်းလီ လွင်ႈၶၢတ်ႈႁိူဝ်းသုၼ်ႇတူဝ်တႄႉၵေႃႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢမ်ႇတၢပ်ႈလူဝ်ႇ ပႂ်ႉ ၶပ်ႉမၢႆၾႄႇရီႇယဝ်ႉ။ ပေႃးၶၢဝ်းၶႅၵ်ႇၼမ်ၼႆႉ ၸိူဝ်းပဵၼ် ႁိူဝ်းသုၼ်ႇတူဝ်ၼႆႉ ဢွၵ်ႇၸူး မျွၵ်ႉဢူး ၶႂ်းဝႃႈၵူႈဝၼ်းလႄႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တေၸၢင်ႈ ၸွမ်းသေ ၶၼ်မၼ်းၵေႃႈ တေထုၵ်ႇယူႇ။ ႁိူဝ်းမိၼ် ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ တႃႈၵုင်ႈ ၽႅဝ်ႁွတ်ႈတီႈ ၸိတ်ႉတူၺ်ႇၼႆႉ ၽႅဝ်ႁွတ်ႈဝၢႆးဝၼ်းလႄႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၸၢင်ႈၶၢတ်ႈ ႁိူဝ်းသေ ၵႂႃႇ မျွၵ်ႉဢူး တီႈဝၢႆးဝၼ်းၼၼ်ႉလႆႈယူႇ၊ ပွင်ႇဝႃႈ လုၵ်ႉတႃႈၵုင်ႈသေ ၽႅဝ်မျွၵ်ႉဢူး ဝၼ်းလဵဝ်။ ပေႃးဝႃႈ တေၵႂႃႇၸွမ်း ၾႄႇရီႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼႆတႄႉ လုၵ်ႉဢဝ် တႃႈၵုင်ႈ တေႃႇ မျွၵ်ႉဢူးၼႆႉ လူဝ်ႇလႆႈၼပ်ႉသွၼ်ႇဝႆႉ ၶၢဝ်းတၢင်း သွင်ဝၼ်းယဝ်ႉ (ဢိၵ်ႇပႃး သၢႆတၢင်းႁိူဝ်းမိၼ်)၊ ပေႃးၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၽႅဝ်ၺႃးၼႃႈ ဝၼ်းၾႄႇရီႇဢိုတ်းၼႆ ၶႅၼ်းတေႁိုင်လိူဝ်ၼၼ်ႉ။

တင်းႁိူဝ်းမိၼ်

• 2 တႃႈႁိူဝ်းမိၼ် ၸိတ်ႉတူၺ်ႇ (AKY  ^IATA)။ Air Mandalay လႄႈ Yangon Airways ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ် လုၵ်ႉတီႈ တႃႈၵုင်ႈ မိၼ်ၸူး ၸိတ်ႉတူၺ်ႇ၊ ၵႃႈၶၼ် US$70-140။ သၢႆၵၢၼ်မိၼ် ၵမ်ႉပႃႈၼမ်ၼႆႉ ၶဝ်ၵႂႃႇတီႈ တၢၼ်ႇတွႆး။ တႃႈႁိူဝ်းမိၼ် (ဢၼ်ဢမ်ႇပေႃးလိူဝ်တွၼ်း သင်ၼင်ႇ ပၢင်ႇႁိူဝ်းမိၼ် မိူဝ်ႈ သိုၵ်းၵမ်ႇၽႃႇပွၵ်ႈသွင်) ၼႆႉ တင်းဝဵင်းသေ ၵႆၵၼ် မွၵ်ႈ လၢႆၵီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇၵူၺ်းလႄႈ ထႅၵ်ႇၸီႇၸိူဝ်းၼႆႉမီးယူႇသေတႃႉ တွၼ်ႈတႃႇ ၶၢဝ်းတၢင်းပွတ်းပွတ်းထၢၼ်ႇၼၼ်ႉတႄႉ သၢမ်လေႃႉၼႆႉ တေတိူဝ်းၶၼ်ႇထုၵ်ႇယူႇ (သၢမ်လေႃႉၸိူဝ်းၼႆႉ ပႂ်ႉဝႆႉတီႈ ၽၢႆႇၼွၵ်ႈ တႃႈႁိူဝ်းမိၼ်)။ (ဢၢပ်ႉတဵတ်ႉဝႆႉ မိူဝ်ႈ ၸူႇ 2019)

ၸွၼ်ႇ

မိူဝ်ႈၽွင်းဝၼ်းၼၼ်ႉ

ပေႃးၸဝ်ႈၵဝ်ႇ လိုဝ်ႈသဝ်းတီႈ ဢွင်ႈလိုဝ်ႈသဝ်း ဢၼ်မီးတီႈ ၵၢင်ဝဵင်းၼႆတႄႉ တီႈၸွၼ်ႇတူၺ်းၵမ်ႉၼမ်ၼႆႉ ပႆတိၼ်သေၵေႃႈ ၸၢင်ႈႁွတ်ႈၽႅဝ်လႆႈယူႇ။ သၢမ်လေႃႉ လႄႈ ရူတ်ႉၶိူင်ႈထႅၵ်ႇၸီႇၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၸၢင်ႈၶၢတ်ႈလႆႈငၢႆႈငၢႆႈယူႇ။ ရူတ်ႉသုၼ်ႇတူဝ် ဢၼ်ၶီႇၵႂႃႇၸူး တႃႈရူတ်ႉပၢတ်ႉသ် ၸိတ်ႉတူၺ်ႇၼၼ်ႉ လႆႈပၼ် 1,000 ၵျၢပ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် ၼမ်သေၼၼ်ႉ။ ပေႃးၶီႇရူတ်ႉပိၵ်ႉၵၢပ်ႉ ဢၼ်ၶီႇႁူမ်ႈၵၼ်ၼၼ်ႉတႄႉ တွၼ်ႈတႃႇ ၶၢဝ်းတၢင်း 10-15 ၵီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇၼႆႉ လႆႈပၼ် 500 ၵျၢပ်ႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇတႃႇသေႇၼၼ်ႉၼင်ႇၵဝ်ႇ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၸၢင်ႈၶၢတ်ႈလႅင် တီႈ ႁူင်းႁႅမ်း လႄႈ ႁူင်းလိုဝ်ႈသဝ်း၊ ၵႃႈၶၢတ်ႈ 1,000 ၵျၢပ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် တေၸၢင်ႈလႆႈပၼ်ၼမ်လိူဝ်ၼၼ်ႉ။

တူၺ်း

ၵျွင်းသူၺ်ႇၸေႇတီႇ၊ ၵျွင်းမုၼ်ႈၸဝ်ႈ ဢူးဢူၵ်ႉတမ

• 1 ၽြႃးလူင် ((The Great Buddha Image) Pagoda) (မီးတီႈႁိမ်း Sakrokeya Creak)။ ၵေႃႇသၢင်ႈမႃး မိူဝ်ႈ ပီ 1255။ 
• 2 ၵွင်းမူးလေႃးၵၼၼ်ႇတႃႇ (မီးတီႈၼိူဝ်တၢင်း ဢၼ်ၵႂႃႇၸူး တႃးႁိူဝ်းမိၼ်)။ ပဵၼ်ဢၼ်ပႅၵ်ႇပိူင်ႈ လႄႈ ယူင်ႉသၢင်ႈပၢၼ်မႂ်ႇ ဢၼ်ပဵၼ် တီႈတူၺ်း မၢႆ 1 တီႈ Tripadvisor။ 
• 3 ၵွင်းမူး ဢူးယႄးၵျေႃႇတူႇ (မီးတီႈ ပွတ်းၽၢႆႇႁွင်ႇဝဵင်း)။ 
• 4 ၵျွင်းသူၺ်ႇၸေႇတီႇ (ၸမ်ၵၼ်တင်း ၵၢင်ဝဵင်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈ မီးၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းတူၵ်းၵၢင်ဝဵင်း)။ ၵျွင်းမုၼၸဝ်ႈ ဢူးဢူၵ်ႉတမ 
• 5 ၵျွင်းၵျေးယူၵ်ႉ (မီး ၽၢႆၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းတူၵ်း ၵၢင်ဝဵင်း၊ တင်း ၼမ်ႉသေ ယၢၼ်ၵၼ် 100 မီႇတႃႇ)။ 
• 6 ၵျွင်းပလီႇ ၵျမႃး (Jama Mosque) (မီးတီႈ ၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ သူၼ်မွၵ်ႇ ဢူးဢူၵ်ႉတမ)။ လႆႈသၢင်ႈမႃး မိူဝ်ႈပီ 1959။ 
• 7 ႁွင်ႈၼႄပိုၼ်း ၸၢဝ်းပုတ်ႉထ (Maka Kuthala Kyaungdawgyi) (ၽွင်းဢွၵ်ႇၵႂႃႇ ၼွၵ်ႈဝဵင်းၼၼ်ႉ ငွၵ်းၽၢႆႇသၢႆႉ တီႈတၢင်းဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ဢၼ်ၵႂႃႇတၢင်း တႃႈႁိူဝ်းမိၼ်ၼၼ်ႉ။)။ ႁွင်ႈၼႄပိုၼ်းဢၼ်လၢၵ်ႈလၢႆး ဢၼ်မီး ႁွႆးမိုဝ်း ပၢၼ်ၶူဝ်ႇလူဝ်ႇၼီႇ လႄႈ ၶူဝ်းၶွင်ၸၢဝ်းပုတ်ႉထ မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ။ ဢၼ်ၼႆႉၼႆႉ ပဵၼ် တွၼ်ႈတႃႇ ဢမ်ႇလိုဝ်ႈသဝ်း တီႈၸိတ်ႉတူၺ်ႇ ဢမ်ႇပဵၼ် ဢၼ်ၼိုင်ႈယဝ်ႉ။ လွင်ႈထွင်ႈတဵဝ်းဢွၼ်ႇ ၶဝ်ႈပႃးဝႆႉယူႇ။ ႁွင်ႈၼႄပိုၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်ႁိူၼ်းလူင် မိူဝ်ႈပၢၼ်ၵူဝ်ႇလူဝ်ႇၼီႇလႄႈ မၼ်းၵေႃႈ ၵိုင်ဢႅဝ်ႇလႄႇတူၺ်းယူႇယဝ်ႉ။ 
• 8 ႁွင်ႈၼႄပိုၼ်းၽိင်ႈငႄႈ ၸႄႈမိူင်းရၶႅင်ႇ (မီးၽၢႆႇ ၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ သူၼ်မွၵ်ႇဢူးဢူၵ်ႉတမ၊ မီးႁိမ်း ၵျွင်းပလီႇ)။ ဢၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈလၢႆးငၢႆးသေပိူၼ်ႈ တႃႇတေႁူႉႁၼ်လႆႈ ၽိင်ႈငႄႈ တီႈ ၼႃႈလိၼ်ၼႆႉ။ ၶၢဝ်းတၢင်းဢႅဝ်ႇလႄႇၼႆႉ ဢမ်ႇႁိုင် ၼိုင်ႈၸူဝ်ႈမူင်း။ US$2။ 

ႁဵတ်း

ၵူၼ်းၵမ်ႉၼမ်ၼႆႉ ၸႂ်ႉ ၸိတ်ႉတူၺ်ႇ ပဵၼ်တီႈ ၵိုတ်းယင်ႉ တွၼ်ႈတႃႇၵႂႃ မျွၵ်ႉဢူး သေ ဢမ်ႇပေႃးသူႈၸႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်း တႃႇဢႅဝ်ႇတီႈၼႂ်းဝဵင်း ႁူမ်ႈဝႃႈၼၼ်သေတႃႉၵေႃႈ ၽၢပ်ႈၽိပ်ႈလႄႇတီႈၼႂ်းဝဵင်း ၵေႃႈ လီယူႇၼင်ႇၵဝ်ႇ။

• 1 The Point (မီးတီႈ ၽၢႆႇၸၢၼ်းဝဵင်းသုတ်းသုတ်း တီႈတၢင်းဢွၵ်ႇၸူး ၼမ်ႉၵလႃးၵတၢၼ်ႇ)။ ၶၢဝ်းတၢမ်းၶမ်ႈ ၽွင်းလႅတ်ႇၶဝ်ႈၼၼ်ႉ ၵႂႃႇဢႅဝ်ႇလႄႇ တီႈ တူၺ်းယဵမ်ႈ ၽွင်းလႅတ်ႇၸူမ် တီႈ ပၢင်ႇလၢႆႇပႅၼ်ႇၵႄႇလ်။ ပႆၸွမ်း သဵၼ်ႈတၢင်းတႃႈၼမ်ႉသေၵေႃႈ ၵိၼ်ပီႇယႃႇ လႄႈ ထွမ်ႇၽဵင်းႁိမ်းၽင်ႇၼမ်ႉ ၵႃႈတီႈ City Point Restaurant/Music ၼၼ်ႉလႄႈ။ 50 kyat။ 
• 2 တူၼ်ႈမႆႉ မိင်ႇႁွႆႈ (Fruit Bat Trees) (မီးႁိမ်းၶၢင်ႈ သူၼ်ႇမွၵ်ႇ ဢူးဢူၵ်ႉတမ)။ ၵူၼ်းတီႈဝဵင်းၼၼ်ႉတႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်ႁူႉဝႃႈ မိင်ႇမၢၵ်ႇမႆႉ၊ ပေႃးႁူဝ်ၶမ်ႈမႃး ဢွၼ်ၵၼ် မိၼ်ၵႂႃႇ ႁူဝ်ပၢၵ်ႇမၼ်း။ ဢွင်ႈတီႈၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်တီႈလီ တႃႇမုင်ႈယဵမ်ႈ။ 
• 3 တီႈပေႃႉၵွပ်ႉၾ် မျႃႉယု (Mya Yu Golf Club) (မီးတီႈ ၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ တႃႈႁိူဝ်းမိၼ်)။ 
• 4 ၵုၼ် Bayonga Island (မီးတီႈ ႁူးဢွၵ်ႇၸူး မႄႈၼမ်ႉ ၵလတၢၼ်ႇ)။ ပဵၼ်မူႇၵုၼ်ႇဢၼ်ၼိုင်၊ ပဵၼ်တီႈ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇၼမ်ႉမၼ်း လႄႈ ပဵၼ်တီႈ ၵူၼ်းၺွပ်းပႃပိုၼ်ႉတီႈၶဝ် ၸႂ်ႉ။ ႁိူဝ်းၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉ ဢမ်ႇၼၼ် ႁိူဝ်းယူဝ်းယူဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၸၢင်ႈၵႂႃႇၽႅဝ်တီႈၼၼ်ႈလႆႈယူႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈဝႃႈ တွၼ်ႈတႃႇၵႂႃႇတီႈၼၼ်ႈၼႆႉ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ လူဝ်ႇလႆႈမီး လွင်ႈၶႂၢင်းပၼ် (ပႃႇမိတ်ႉ)။ ႁိူဝ်းယူဝ်းယူဝ်းတႄႉ တႄႇတီႈ ၵႂၢႆ တီႈ ၼမ်ႉၵလတၢၼ်ႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ 

သိုဝ်ႉ

• 1 ၵၢတ်ႇပႃ (မီးႁိမ်းၶၢင်ႈ ၵၢတ်ႇလူင် ဢၼ်ၵႂႃႇၸူး ၼမ်ႉ)။ 06:00 ဢမ်ႇၼၼ် ၸဝ်ႉလိူဝ်ၼၼ်ႉ။ တီႈတႄႉမၼ်းတႄႉ ပဵၼ်တႃႇတူၺ်း လိူဝ်သေ သိုဝ်ႉယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇ လႆႈၸႂ်တူၺ်း ပႃၵူႈမဵဝ်းမဵဝ်း ဢၼ်မီး ႁူဝ်ႁဵင်မၼ်းၼႆတႄႉ ဢၼ်ၼႆႉ ပဵၼ် ဢွင်ႈတီႈ တႃႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်သုၵ်ႉ သေ ပဵၼ်ဢၼ်လီၶဝ်ႈၸႂ်တႄႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ 
• 2 ၵၢတ်ႇလူင် (မီးၸမ်ၵၼ်တင်း တီႈၵိုတ်းရူတ်ႉပၢတ်ႉသ်)။ လေႃႈၵႂႃႇလေႃႈမႃးတူၺ်း တီႈၼႂ်း ၵၢတ်ႇဝဵင်း ဢၼ်တူင်ႉၼိုင်ယူႇၼႆႉလႄႈ။ 

ၵိၼ်

ပေႃးဝႃႈ တေၵိၼ်ၸိမ်းတူၺ်း တၢင်းၵိၼ်ရၶႅင်ႇၼႆ ၸိတ်ႉတူၺ်ႇၼႆႉ တိူဝ်းၶႅမ်ႉသေ မျွၵ်ႉဢူးယဝ်ႉ။ တၢင်းၵိၼ်ရၶႅင်ႇၼႆႉ ၽဵတ်းသေ မၼ်းလႅၵ်ႈလၢႆႈမႃးတီႈ ၽၵ်းမၢၼ်ႈယဝ်ႉ။ ၶဝ်ႈသဵၼ်ႈ ဢၼ်သႂ်ႇ မူင်ႉႁိၼ်းငႃး ရၶႅင်ႇ ၼၼ်ႉ မၼ်းတိူဝ်းသဵၼ်ႈသေး သေ တိူဝ်းၽဵတ်းလိူဝ်ယဝ်ႉ။ ၽၵ်းပႃ ရၶႅင်ႇ၊ ဢၼ်ပဵၼ် ပႃလုၵ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင် တီႈပိုၼ်ႉတီႈသေ တေၸၢင်ႈၵိၼ်လႆႈ တီႈ လၢၼ်ႉတၢင်းၵိၼ် ၸိူဝ်းမီးတီႈ သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် လႄႈ ၸွမ်းၽင်ႇတၢင်း ၸိတ်ႉတူၺ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လၢၼ်ႉတၢင်းၵိၼ် ၼင်ႇ City Point, ၺဵင်းၶျၢၼ်း လႄႈ ဢၼ်မီးတီႈ ႁူင်းႁႅမ်း သူၺ်ႇတၸိၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၸၢင်ႈလႆႈ တၢင်းၵိၼ် မၢၼ်ႈ လႄႈ တၢင်းၵိၼ်လႄႇယူႇလႄႈ လိုမ်းဝႆႉၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႆႈယူႇ။

• 1 လၢၼ်ႉ တၢင်းၵိၼ်ပၢင်ႇလၢႆႇ River Valley Main Road (မီးၶၢင်ႈ သူၼ်ႇမွၵ်ႇ ဢူးဢူၵ်ႉတမ)။ တႃႇၵိၼ်တူၺ်း ပႃဢၼ်တိုၵ်ႉမႂ်ႇသႂ်လီဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ႁၼ်တီႈ ၵၢတ်ႇၼၼ်ႉၼႆ ၵိၼ်တူၺ်းတီႈ လၢၼ်ႉတၢင်းၵိၼ်ၼႆႉလႄႈ။ 
• ၵိတ်ႉသပၼတီႇ (သဵၼ်ႈတၢင်းမိၼ်းပႃႇၵျီး၊ ၸမ်ၵၼ်တင်း ႁူင်းႁေႃဝဵင်း) - ☏ +95 43 22385။ မိူၼ်ၵၼ်တင်း လၢၼ်ႉတၢင်းၵိၼ်ပၢင်ႇလၢႆႇ River Valley၊ ၵူၺ်းၵႃႈဝႃႈ ၶၼ်တေထုၵ်ႇသေၼၼ်ႉ။ ၼိုင်ႈဝၢၼ်ႇ 1,500-6000 ၵျၢပ်ႈ။ 

ဢွၵ်ႉ

• 1 City Point Restaurant/Music (မီးၽၢႆႇလင် လုမ်းတိူၵ်ႈသူင်ႇလီ တီႈ ၽင်ႇၼမ်ႉ)။ 

ၼွၼ်း

တီႈၵႃႈၶၼ်ထုၵ်ႇ

• 1 ႁူင်းလိုဝ်ႈသဝ်း ပရိၼ်ႉ (Prince Guest House) 7 သဵၼ်ႈတၢင်းလူင်၊ ပွၵ်ႉယူႇပႃႇႁွင်ႇ (တီႈၵၢင်ဝဵင်း) - ☏ +95 43-21395။ တီႈႁူင်းလိုဝ်ႈသဝ်းၼႆႉ မီး ၶွင်ႉယူဝ်းယူဝ်း ဢၼ်ၶဝ်ႈပႃး ၽတ်ႉလူမ်း လႄႈ ၶွင်ႉၼမ်ႉ ၸႂ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်၊ ပေႃးဢၼ်ၵႃႈၶၼ်ယႂ်ႇၼၼ်ႉတႄႉ တေပႃးၸၢၵ်ႈလူမ်းၵတ်း၊ ၶွင်ႉၼွၼ်း ဢၼ်ပႃး ၶွင်ႉၼမ်ႉၸွမ်း လႄႈ တိူၵ်ႈလၢင်ႈ။ US$6-20။ 
• 2 ႁူင်းႁႅမ်းပႄးလ်လဵတ်ႉ (Palace Hotel) 5 သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် - ☏ +95 43-21657။ ၶွင်ႉၼွၼ်းၼႆႉ ပႃး ၽတ်ႉလူမ်း လႄႈ ဢၼ်ပႃးၶွင်ႉၼမ်ႉၸွမ်း။ US$10-15။ 
• 3 ႁူင်းလိုဝ်ႈသဝ်း ၵိတ်ႉသ် (Kiss Guest House) မၢႆ-145 ၊ သဵၼ်ႈတၢင်းလူင်၊ ပွၵ်ႉရူႇပၸၢၼ်း (မီးတီႈၽၢႆႇၸၢၼ်း ၵၢတ်ႇလူင်)။ ပဵၼ်တီႈလိူၵ်ႈ တႃႇ ၵႃႈၶၼ် သၢင်ႇထုၵ်ႇ၊ မီး ဢွင်ႈၼွၼ်း 20 ဢွင်ႈ ဢိၵ်ႇတင်း ဢွင်ႈၼွၼ်း ဢၼ်ပႃးဝႆႉ ၶွင်ႉၼမ်ႉၵိုၵ်းၵၼ် လႄႈ မၢင်ဢွင်ႈၼႆႉ တေမႃး ၸၢၵ်ႈလူမ်းၵတ်း။ US$15-20။ 
• 4 ႁူင်းလိုဝ်ႈသဝ်း ယတၼႃႇထုၼ်း (Yadanar Htun Guest House) မၢႆ 39 သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် (မီးၽၢႆႇၼႃႈ သူၼ်မွၵ်ႇ ဢူးဢူၵ်ႉတမ)။ 
• 5 ႁူင်းလိုဝ်ႈသဝ်း သတႃး (Star Guest House) (မီးတီႈ ၽၢႆႇႁွင်ႇဝဵင်းသုတ်းသုတ်း)။ 

ပၢၼ်ၵၢင်

• 6 ႁူင်းႁႅမ်း ၼူဝ်ႇပႄႇ (Noble Hotel) (မီးတီႈ ၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ သူၼ်မွၵ်ႇဢူးဢူၵ်ႉတမ)။ ၸၢၵ်ႈလူမ်းၵတ်း၊ ၶွင်ႉၼမ်ႉသုၼ်ႇတူဝ်၊ ၸၢၵ်ႈၾႆး ၵူႇၼိုင်ႈၵေႃႉ/ၵူႇသွင်ၵေႃႉ US$25-30။ 
• 7 ႁူင်းႁႅမ်း သူၺ်ႇတၸိၼ်ႇ (Shwe Thazin Hotel) 250 သဵၼ်ႈတၢင်းလူင်။ ပွၵ်ႉၵျေးပိၼ်ႇၵျီး (မီးၽၢႆႇၸၢၼ်း သူၼ်မွၵ်ႇ ဢူးဢူၵ်ႉတမ) - ☏ +95 43-23579 - ✉ stz@myanmar.com.mm။ ႁူင်းႁႅမ်းဢၼ်မႂ်ႇ၊ သၢင်ႇထုၵ်ႇ၊ ၵဵင်ႈသႂ် ႄလႈ မီးၶွင်ႉ သတၢႆႇပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ဢၼ်ပႃး ထီႇဝီႇ။ ၸၢၵ်ႈလူမ်းၵတ်း၊ လၢၼ်ႉတၢင်းၵိၼ်၊ ၶွင်ႉၼမ်ႉသုၼ်ႇတူဝ်၊ ၸၢၵ်ႈၾႆး။ လၢၼ်ႉတၢင်းၵိၼ်ၼႆႉ မီးဝႆႉတီႈ ၸၼ်ႉၼိူဝ်။ US$20-50။ 
• 8 ႁူင်းလိုဝ်ႈသဝ်း သူၺ်ႇမျိၼ်ႉမူဝ်ႇ (Shwe Myint Mho Guest House) (မီးၽၢႆႇႁွင်ႇ ႁူင်းလိုဝ်ႈသဝ်း သူၺ်ႇတၸိၼ်ႇ) - ☏ +95 9 496 60533။ ႁူင်းလိုဝ်ႈသဝ်း ဢၼ်ၶႅမ်ႉဝႆႉတၢၼ်ႇတၢၼ်ႇ။ From US$25။ 
• 9 ႁူင်းႁႅမ်း မႅမ်ႇမူဝ်ႇရီႇ (Hotel Memory) 19. သဵၼ်ႈတၢင်းဢၵွၵ်ႉယူင်း - ☏ +95 43 21794, +95 43 22701, +95 1 548598 - ✉ info@hotelmemorysittwe.com။ ဢၼ်မႂ်ႇ၊ သႅၼ်ႈသႂ်လီ၊ ၶဝ်ႈပႃးၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ။ လၢၼ်ႉတၢင်းၵိၼ်ၶဝ်ႈ မီးဝႆႉတီႈၼိူဝ်သုတ်းသုတ်းၼၼ်ႉတႄႉ လႆႈဝႃႈ ၵျႃႉယူႇ။ တႄႇတီႈ US$50။ 
• 10 တီႈလိုဝ်ႈသဝ်း ရၢႆႇယႄႇၸိတ်ႉတူၺ်ႇ (Royal Sittwe Resort) မီးၽၢႆႇတူၵ်း ပွၵ်ႉၸၢၼ်ႇပျႃႉ (လုၵ်ႉတီႈ The Point ၵႂႃႇ ၽၢႆႇတူၵ်း 1 ၵီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇ) - ☏ +95 43 23478, +95 43 21328, +95 43 24008, +95 43 24009, +95-1 393434, +95 1 393458 - ✉ royalsittweresort2011@gmail.com။ ၸၢၵ်ႈလူမ်းၵတ်း၊ ၶွင်ႉၼမ်ႉ ဢၼ်ၵိုၵ်းပႃး တီႈ ၶွင်ႉၼွၼ်း၊ ၼွင်လုၺ်းၼမ်ႉ လႄႈ လၢၼ်ႉတၢင်းၵိၼ်။ US$30-120။ 

သိုပ်ႇၵႂႃႇထႅင်ႈ

ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၸွမ်း တၢင်းလိၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်ၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင်မႃးယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉတႄႉ တေၸၢင်ႈၶီႇႁိူဝ်းမိၼ် ၸူးတီႈ ၸိတ်ႉတူၺ်ႇ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၶီႇႁိူဝ်းသေ ၶိုၼ်းၵႂႃႇ မျွၵ်ႉဢူး ဢမ်ႇၼၼ် ထႅင်ႈလွၵ်ႈလၢႆးတၢင်ႇမဵဝ်း၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ မီးလွင်ႈမၵ်းၶၢၼ်းလွင်ႈဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း တႃႇ ထူဝ်းရိတ်ႉၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

• မျွၵ်ႉဢူး – ၸိုဝ်းလိုဝ်းလင် တႃႇတူၺ်းယဵမ်ႈ ဢွင်ႈတီႈ မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈၶျၢင်းၸိူဝ်းၼႆႉ လွမ်ႉႁွပ်ႈဝႆႉ သေ ယၢၼ် 70 ၵီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇ။ လုၵ်ႉတီႈ တႃးရူတ်ႉပၢတ်ႉသ် ဢၼ်မီးတီႈ ၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းတူၵ်းဝဵင်းၼၼ်ႉသေ ရူတ်ႉပၢတ်ႉသ် ဢွၵ်ႇတင်းၼမ်ယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တီႈၼၼ်ႈၼႆႉ မီးဝႆႉ ရူတ်ႉပိၵ်ႉၵၢပ်ႉပိုၼ်ႉတီႈ လႄႈ ရူတ်ႉဝႅၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ၶီႇ တီႈ တီႈၵိုတ်းရူတ်ႉပၢတ်ႉသ် ဢၼ်မီးႁိမ်း ၵၢတ်ႇလူင်ၼၼ်ႉႄလႈ။ 1.5 မူင်း၊ 2-3000 ၵျၢပ်ႈ။ ႁိူဝ်းဢၼ်ၵႂႃႇမျွၵ်ႉဢူးၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးယူႇ။ ဢွၵ်ႇဝၢႆးဝၼ်း 16:00 မူင်း တၢင်းႁိုင် 3 ၸူဝ်ႈမူင်း သေ ၵႃႈၶၼ်မၼ်းတႄႉ လႆႈပၼ် 20,000 ၵျၢပ်ႈ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတူၺ်း - 09 49660076, 09 421720296, www.mraukutraveler.com, www.mraukukyawmoe.com, ဢီးမေးလ် mraukukyawmoe@gmail.com. တွၼ်ႈတႃႇ လွၼ်ႉၶၢဝ်ႇၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈႁိူဝ်းၼႆ တူၺ်းတီႈ ၶဝ်ႈၸူး ၼၼ်ႉလႄႈ။
• တွင်ႇၵူၵ်ႉ – ဢမ်ႇမီး ဢၼ်လၢၵ်ႇလၢႆးသင် တႄႉတႄႉၼင်ႇၵဝ်ႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈဝႃႈ တီႈၼၼ်ႈၼႆႉ မီးတႃႇလိူၵ်ႇ ဢွင်ႈလိုဝ်ႈသဝ်း တွၼ်ႈတႃႇ ထူဝ်းရိတ်ႉ ၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၼ်းတေၸၢင်ႈပဵၼ် တီႈၽႄတၢင်းဢၼ်လူမ်ၸႂ် တွၼ်ႈတႃႇ ၶၢဝ်းတၢင်းရူတ်ႉ ၼႂ်းၵႄႈ ၸိတ်ႉတူၺ်ႇ၊ မျွၵ်ႉဢူး၊ ပျီႇ လႄႈ ငပလီႇ။ ၼိုင်ႈဝၼ်းၼႆႉ တီႈဢေႇသုတ်းမၼ်း ရူတ်ႉပၢတ်ႉသ် ဢွၵ်ႇသွင်လမ်း ဢၼ်ၵႂႃႇၸူး ငပလီႇ ဢၼ်ၵိုၵ်းတီႈ တွင်ႇၵူၵ်ႉ။ ၶၢဝ်းတၢင်းၼႆႉတႄႉ ဢမ်ႇပေႃးၵျေႃႇ၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈသၢႆငၢႆတၢင်း ဢမ်ႇပေႃးၶႅမ်ႉ၊ ပေႃးၶီႇရူတ်ႉၼႆ ႁႂ်ႈလႆႈတီႈၼင်ႈ ၽၢႆႇၼႃႈမၼ်းလႄႈ။ တၢင်းႁိုင် 14 ၸူဝ်ႈမူင်း၊ 17,000 ၵျၢပ်ႈ။ တီႈတွင်ႇၵူၵ်ႉၼႆႉ မီးပႃး တႃႈၼမ်ႉ တီႈဢၼ် ႁိူင်းဢၼ်လုၵ်ႉ တီႈ ၸိတ်ႉတူၺ်ႇ ဢွၵ်ႇ ဝၼ်းၸၼ် လႄႈ ဝၼ်းၽတ်း၊ လုၵ်ႉတီႈ ၸိတ်ႉတူၺ်ႇ ဢွၵ်ႇ 06:00 ၽႅဝ်တီႈ တွင်ႇၵူၵ်ႈ 15:00 ။
• ငပလီႇ – မီးၽင်ႇပၢင်ႇလၢႆႇ ဢၼ်ႁၢင်ႈလီသေပိူၼ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈဝႃႈ ဢွင်ႈတီႈလိုဝ်ႈ တီႈဢၼ်ၵႃႈၶၼ်သၢင်ႇထုၵ်ႇတႄႇ ဢမ်ႇပေႃးမီးၼမ်။ ၼိုင်ႈဝၼ်း မီးရူတ်ႉပၢတ်ႉသ် ဢွၵ်ႇသွင်လမ်း ဢၼ်ၵႂႃႇၸူး တႃႈရူတ်ႉပၢတ်ႉသ် တၢၼ်ႇတွႆး၊ ယၢၼ် 6 ၵီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇ၊ ၵႂႃႇၵိုတ်းတီႈ တွင်ႇၵူၵ်ႉ။ သၢႆငၢႆတၢင်းတႄႉ ဢမ်ႇပေႃးလီ။ 17 ၸူဝ််ႈမူင်း၊ 20,000 ၵျၢပ်ႈ။
• ပူးၵမ်ႇ – ပဵၼ်တီႈ ဢၼ်ၸၼ်ၸႂ်သေပိူၼ်ႈ ဢၼ်ၼိုင်ႈ တီႈၼႂ်းမိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ။ ရူတ်ႉပၢတ်ႉသ် ဢၼ်လႅၼ်ႈၸူးပူးၵမ်ႇၵမ်းသိုဝ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇမီး၊ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ လူဝ်ႇလႆႈ ၶီႇပၢတ်ႉသ် ၵႂႃႇၸူး မၵူၺ်း (07:00 & 10:00, 18 ၸူဝ်ႈမူင်း၊ 25-30,000 ၵျၢပ်ႈ) ဢမ်ႇၼၼ် တႃႈလိူဝ်ႇ (ၶၢဝ်းယၢမ်း မိူၼ်ၵၼ်) သေ လူင်းတီႈ မၵူၺ်း ဢမ်ႇၼၼ် ၵျွၵ်ႉပတွင်း (19 ၸူဝ်ႈမူင်း၊ ၵႃႈၶၼ်မိူၼ်ၵၼ်တင်း တႃႈလိူဝ်ႇ)။ လုၵ်ႉတီႈၼၼ်ႈသေ တေၸၢင်ႈပႂ်ႉၶီႇ ၵၢၼ်တေႃႉသူင်ႇ ဢၼ်တေၵႂႃႇပူးၵမ်ႇ၊ ပိၵ်ႉၵၢပ်ႉ/ဝႅၼ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ် ပၢတ်ႉသ် တၢင်ႇၸိူဝ်း။ ၽွင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၶိုၼ်ႈရူတ်ႉၼႆ ၵူတ်ႇထတ်းတူၺ်းဝႃႈ ရူတ်ႉပၢတ်ႉသ် ၼၼ်ႉ တေႁွတ်ႈၽႅဝ် တီႈၼၼ်ႈ (ၵျွၵ်ႉပတွင်း)။ ၵူၼ်းၶၢႆမႂ်တိုတ်းရူတ်ႉ လႄႈ ရူတ်ႉပၢတ်ႉသ် ၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ် ၶွမ်ႇပၼီႇဢၼ်လဵဝ်ၵၼ်၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈသင်ၼႆ ဢိင်ၼိူဝ်ၵူၼ်းၶီမၼ်းသေ ၶဝ်ဢဝ် လေႃးလႄးၵၼ်ဝႆႉယဝ်ႉ။ တိူဝ်းလႆႈၸႂ် ဢၼ်ပဵၼ်သၢႆတၢင်း ၵျွၵ်ႉပတွင်း၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ ၵျွၵ်ႉပတွင်းၼႆႉ မၼ်းၸမ်ၵၼ်တင်း ပူးၵမ်ႇ ႄလႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၸၢင်ႈၵိုတ်းတီႈ လွႆပူပ်ႉပႃး ဢၼ်မီးတီႈၼိူဝ် သၢႆတၢင်းၼၼ်ႉ၊ ယူႇတီႈၼိူဝ် ၸိၵ်းလွႆၼၼ်ႉသေၵေႃႈ မုင်ႈတူၺ်းလႆႈ ၽွင်းလႅတ်ႇၶဝ်ႈ။ 22 ၸူဝ်ႈမူင်း၊ တႄႇ 30,000 ၵျၢပ်ႈ။
• ပျီႇ – ၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင် ယွၼ်ႉၸမ်ၵၼ်တင်း ဝဵင်းၵဝ်ႇပိဝ်ႇ။ ၵမ်ႉၼမ်တႄႉ မီးရူတ်ႉပၢတ်ႉသ် ၵၢင်ၼႂ် ဢၼ်လႅၼ်ႈၸူး တႃႈၵုင်ႈ။ 18 ၸူဝ်ႈမူင်း၊ 22,000 ၵျၢပ်ႈ။
• တႃႈလိူဝ်ႇ – ၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင် တွၼ်ႈတႃႇ ၶူဝ်ဢူးပဵင်ႇ၊ သုၵ်ႈၼႃႈ ၽြႃးမႁႃႇမျၢတ်ႉမုၼိ၊ ၶီႇရူတ်ႉလဵၼ်းၶိုၼ်ႈလွႆ။ 07:00-10:00, 23 မူင်း၊ 25-35,000 ၵျၢပ်ႈ။
• တႃႈၵုင်ႈ – ရူတ်ႉပၢတ်ႉသ်ၵမ်ႉၼမ် ဢၼ်ဢွၵ်ႇၸူး တႃႈၵုင်ႈၼႆႉ ဢွၵ်ႇတဵမ်ၸဝ်ႉ ဢွၵ်ႇၼႂ်းၵႄႈ 06:00 တေႃႇ 09:00 ယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ လူဝ်ႇလႆႈၵႂႃႇ ၸူးတႃႈရူတ်ႉၸဝ်ႉၸဝ်ႉ၊ ၵႂႃႇမွၵ်ႈသေ 05:30 ၼၼ်ႉ ၸင်ႇၼႄႉၼွၼ်း တႃႇတေလႆႈ တီႈၼင်ႈ၊ ဢမ်ႇၼၼ် သင်ႇမၢႆ ဝႆႉၼႆႉ လီသေပိူၼ်ႈ။ ပၢတ်ႉသ်လိုၼ်းသုတ်းၼႆႉ ပဵၼ်မွၵ်ႈ 12:00 ။ ပၢတ်ႉသ် တင်းသဵင်ႈၼႆႉ ဝၢႆးႁိုင် 18 ၸူဝ်ႈမူင်းယဝ်ႉ ၵိုတ်းယင်ႉတီႈ ပျီႇ။ တၢင်းႁိုင်တင်းမူတ်းၼႆႉ 26 ၸူဝ်ႈမူင်း၊ တေတူၵ်းၸူဝ်ႈ 25-35,000 ၵျၢပ်ႈ။