မိူင်းထႆး ပွတ်းႁွင်ႇ တွၼ်ႈတႂ်ႈ
မိူင်းထႆး ပွတ်းႁွင်ႇ တွၼ်ႈတႂ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် ထုင်ႉတွၼ်ႈၵၢင် ပွတ်းႁွင်ႇ ၼႆႉ ပဵၼ်ၼႃႈလိၼ် ဢၼ်မီးတီႈၼႂ်း မိူင်းထႆး၊ ၵမ်ႉၼမ် ပဵၼ်တွၼ်ႈၵၢင် ဢၼ်မီးႁိမ်းႁွမ်း ဝဵင်းၵိုၵ်းပိုၼ်း သုၶူဝ်းထႆး ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ဝဵင်းလူင်
[မႄးထတ်း]
ႁၢင်ႈၽႅၼ်ႇလိၼ် ၶွင် မိူင်းထႆး ပွတ်းႁွင်ႇ တွၼ်ႈတႂ်ႈ
- 1 ၵမ်းၽႅင်းၽဵတ်ႉ – သူၼ်ၵိုၵ်းပိုၼ်း ဢိၵ်ႇတင်း ၵျွင်းၽြႃး၊ ၼမ်ႉတူၵ်းတၢတ်ႇ၊ တပ်ႉၵႅတ်ႇၵင်ႈ မိူဝ်ႈပၢၼ် သုၶူဝ်းထႆး - ဝဵင်းၵူၺ်ႈ
- 2 လူမ်သၵ်း
- 3 မႄႈသွတ်ႇ – ဝဵင်း ဢၼ်မီးတီႈ လႅၼ်လိၼ် တႃႇၶၢမ်ႈၸူး မျၢၼ်ႇမႃႇ (တီႈပွတ်းၽၢႆႇထႆး လႆႈႁႄႉႁၢမ်ႈ ၵူၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်း ဢၼ်ၶဝ်ႈ/ဢွၵ်ႇ ၼႂ်းဝၼ်းလဵဝ်)
- 4 ၼၶွၼ်းသဝၼ်
- 5 ၽဵတ်ႉၶျ်ပုၼ်း
- 6 ၽိၸိတ်ႇ – ဝဵင်းၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်း ဢၼ်မီးဢပုမ်ႇ လွင်ႈ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းငိူၵ်ႈ၊ ဢဝ်သူၼ်ငိူၵ်ႈ သေ ၼႄႁၢင်ႈၽၢင်ဝႆႉ
- 7 ၽိသၼုလူၵ်ႈ – ပဵၼ်ၵၢင်ၵႅၼ် တႃႇ ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ လႄႈ ၵၢၼ်တေႃႉသူင်ႇ - မီး ၵျွင်းၽြႃးၵိုၵ်းပိုၼ်း တင်းၼမ် လႄႈ ႁုၼ်ႁၢင်ႈပုတ်ႉထ သီၶမ်း ဢၼ်သူႇယႂ်ႇသူႇလူင်
- 8 သီသတ်ႇၶျၼလၢႆး – ဝဵင်းၽႃၽေ ၶွင် သုၶူဝ်းထႆး
- 9 သုၶူဝ်းထႆး – ယၢမ်ႈပဵၼ်မႃး မၢၵ်ႇႁူဝ်ၸႂ် မိူင်းၶုၼ်ႁေႃၶမ်း သုၶူဝ်းထႆး၊ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ပဵၼ်ဝဵင်းၸႄႈမိူင်း ဢၼ်တဵတ်ႇယဵၼ်၊ ၵူၺ်းၵႃႈ တိုၵ်ႉပဵၼ် ဢွင်ႈတီႈ ၶူဝ်းပူၺ်ႈၵဝ်ႇၵႄႇ ၵမ်ႇၽႃႇ UNESCO ယူႇ
- 10 တၢၵ်ႇ
- 11 ဢုမ်းၽၢင် – တီႈၼၼ်ႈၼႆႉ မီးဢွင်ႈတီႈသၽႃႇဝ ဢၼ်ၸိုဝ်ႈလိုဝ်းဝႆႉ တင်းၼမ် မိူၼ်ၼင်ႇ ၼမ်ႉတူၵ်းတၢတ်ႇ ထီလေႃသု လႄႈ လွႆႁူဝ်မွၵ်ႇ - လွင်ႈၶိုၼ်ႈလွႆ လႄႈ လွင်ႈၶီႇပေး ၼႆႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင် ဢၼ်ၵူၼ်းလႆႈၸႂ်ၼမ် - ပိူင်လူင်မၼ်း ပဵၼ် ၵူၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်း
- 12 ဢုထႆးထႃးၼီး
- 13 ဢုတ်ႉတရတိတ်ႇ
ပၢႆတၢင်း တၢင်ႇၸိူဝ်း
[မႄးထတ်း]
- 1 သူၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ရမ်းၶမ်းႁႅင်
- 2 ထိူၼ်တူဝ်သတ်းလွတ်ႈၽေး ထုင်ႉယႂ်ႇႁူၺ်ႈၶႃၶႅင်ႈ - ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈ ၵႄႇၵင်ႈ ဢၼ်ယႂ်ႇသုတ်း တီႈၼႂ်း ဢေးသျႃးၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ၊ ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆ ဢွင်ႈတီႈ ၶူၺ်းပူၺ်ႈၵဝ်ႇၵႄႇ ၵမ်ႇၽႃႇ UNESCO ၼႂ်းပီ 1991
- 3 ၶဝ်ၶေႃ – ၼႃႈလိၼ်ထုင်ႉလွႆ ဢၼ်မီးတင်း ၵျွင်းၽြႃးပုတ်ႉထ ဢၼ်လၢၵ်ႇလၢႆး